جراحی بینی - دکتر بیگدلی

برای دانلود انیمیشن انحراف بینی کلیک کنید

انحراف بینی

تصور اکثر افراد از "انحراف تیغۀ بینی" کج بودن ظاهر بینی است حال آنکه از نظر پزشکی انحراف تیغه بینی به کج بودن تیغۀ داخلی بینی اطلاق میشود. این انحراف تیغه بینی معمولا با کجی ظاهری همراه نیست مگر آنکه انحراف شدید و مزمنی در طول سالیان رشد و بلوغ وجود داشته باشد که منجر به کجی ظاهری هم شده باشد.

تيغهٌ بيني که به آن سپتوم بینی هم گفته میشود صفحۀ عمودی نازکی است كه فضاي داخلی بيني را به دو حفرۀ مجزاي راست و چپ تقسيم مي كند. این تیغه ،پشتیبان و ساپورت کنندۀ قسمتهای خارجی بینی بوده و وزن بینی را تحمل میکند و میتوان آنرا به عمود یک خیمه تشبیه کرد.نيمهٌ جلوئی اين تيغه غضروفي و نيمهٌ بالايي آن استخواني است . تیغه بینی در هر طرف توسط مخاط (پوست داخلی بینی ) پوشیده میشود. این مخاط عروق تغذیه کنندۀ تیغۀبینی را در بر دارد.خود غضروف فاقد عروق خونی است و سلولهای غضروف بینی از موادی که از عروق خونی مخاط تراوش میشود تغذیه می کنند.

تيغهٌ بيني نيز مثل ساير اجزاي بدن تا پايان بلوغ همچنان رشد مي كند و بر ابعادش افزوده مي شود . چندين مركز غضروف سازي و استخوان سازي در رشد هماهنگ تيغه بيني موثرند . بديهي است اگر به هر دليلي يكي يا چند تا از اين مراكز عضروف سازي يا استخوان سازي كمتر و يا بيشتر از حد معمول رشد كنند ، تيغهٌ بيني ممكن است از خط وسط منحرف شده و در ناحيه اي به سمت راست يا چپ انحراف پیدا کند . اين كجي معمولاً در قسمت داخلي بيني است و تاثيري بر روي شكل ظاهري بيني نميگذارد .

وارد آمدن ضربه به بینی تا قبل از کامل شدن بلوغ ، میتواند باعث آسیب دیدن این مراکز غضروف سازی یا استخوان سازی شود . اين ضربه ممكن است هنگام تولد نوزاد ، در حين گذر از كانال زايمان به بيني او وارد شود و يا در طول زندگي اتفاق بيفتد . بسته به شکل و محل کجی تیغۀ بینی ،انحراف منجر به تنگی و گرفتگي يك يا هر دو مجراي بيني میشود .قبل از آنکه علائم انحراف تیغۀ بینی را مطرح کنم لازم میدانم دو عملکرد اصلی بینی را مورد تاکید قرار دهم .

این دو عملکرد عبارتند از :

الف) انتقال هوا از بینی به ریه و تهویه آن

ب) محلی برای درک بوهای مختلف

هوا در حین عبور از بینی به سمت ریه، گرم و مرطوب شده و ذرات گرد و غبار موجود در آن گرفته شده و تمیز می شود. ضمناً بینی خط مقدم مقابله سیستم ایمنی بدن با ذرات موجود در هوای استنشاقی است.هر بار که از بینی نفس می کشیم هزاران ذره گردو غبار و ذرات مضر دیگر مثل باکتری وارد بینی ما می شود. وجود مو در ابتدای سوراخ بینی ،تعدادی از این ذرات بزرگتر را به دام می اندازد. تعدادی از ذراتی که توانسته اند از این مرحله بگذرند در اثر نحوۀ توربولانس و گردش هوا در درون حفره بینی به ترشحات چسبندۀ مخاط بینی می چسبند. برای روشن شدن اهمیت این توربولانس بر روی جذب و به دام انداختن ذرات باید متذکر شوم که ذرات بزرگتر از 4-6 میکرومتر قادر نخواهند بود به ریه برسند.

به طور معمول سلولهای مخاط بینی و سینوسها در شبانه روز یک لیتر ترشحات نسبتاً چسبنده ترشح می کنند در ضمن این سلولها دارای مژکهایی هستند که مکرراً و به طور هماهنگ به طرف ته حلق خم می شوند. باهر بار بلع مقداری از این ترشحات که به حلق رسیده اند به همراه بزاق ِ دهان بلعیده می شوند.ترشحات سلولهای مخاط بینی علاوه بر نقش فیزیکی فوق الذکر، حاوی ایمونوگلوبین های نوع A و G نیز میباشند . این ایمونوگلوبین ها که جزء سیستم ایمنی بدن ما هستند به ذرات مضر و باکتریها یی که به این ترشحات می چسبند حمله کرده و آنها را نابود می کنند.

علائم بیماری : اصلی ترین علامت انحراف ، انسداد تنفسی است . با توجه به نقش فیزیولوژیک بینی معلوم میشود که وقتی انحراف تیغه بینی منجر به انسداد بینی شود ،بیمار با مشکلات دیگری نیز روبرو خواهد شد . تنفس دهانی منجر به خشکی گلو به هنگام خواب خواهد شد . این امر به نوبۀ خود باعث میشود که فرد مبتلا به انحراف تیغۀ بینی خواب شبانۀ خوبی نداشته باشد و چون بدن وی شب هنگام استراحت مناسبی نداشته است طبیعتا روز بعد نیز سرحال نخواهد بود . ضمنا خشکی گلو باعث تحریک مزمن گلو و احساس ناخوشایندی در این ناحیه خواهد شد.

میدانیم به طور معمول ترشحات سینوسها از طریق مجاری آنها به درون بینی تخلیه شده و از آنجا به طرف ته حلق هدایت میشود. انحراف تیغه بینی ممکن است به گونه ای باشد که باعث انسداد مجاری سینوسها شود .در این صورت ترشحات سینوسها در داخل آنها تجمع یافته و احتمال سینوزیت افزایش میابد . پس انحراف تیغه بینی میتواند عامل مساعد کننده ای برای ایجاد و یا تشدید سینوزیت باشد.

انحراف تیغۀ بینی میتواند باعث خرخر ، کاهش حس بویایی و سردرد نیز گردد و با تغییر نحوه توربولانس هوا در درون بینی باعث خشکی قسمتهایی از درون بینی شود . این خشکی نیز میتواند منجر به خونریزی از بینی شود.

تشخیص : تشخیص انحراف تیغه بینی با معاینه بالینی است .سی تی اسکن و آندوسکوپی تشخیصی نیز برای تشخیص انحراف و افتراق آن از سایر علل انسداد بینی مثل پولپ ،بزرگی شاخک و رینیت آلرژیک کمک کننده هستند. ضمنا برای اندازه گیری میزان عبور هوا از بینی و مقاومتهای موجود بر سر راه عبور هوا تست های مخصوصی وجود دارد .

درمان : به طور معمول اکثر افراد جامعه درجات خفیفی از انحراف تیغه بینی را دارند اما از آنجائیکه این انحراف خفیف است و مشکلی را برای آنها ایجاد نکرده است نیازی به عمل اصلاحی ندارند.در بچه ها بهتر است که اصلاح انحراف تیغۀ بینی تا پایان سن بلوغ به تعویق بیفتد اما در بزرگسالان اگر شدت انحراف تيغه بيني به حدي باشد كه باعث انسداد تنفسي شده باشد بايد آنرا با جراحي اصلاح كنيم . اگر نحوۀ کجی به گونه ای باشد که یک حفره تنگ و حفرۀ دیگر گشاد باشد ، معمولا شاخک تحتانی سمت گشاد ، به طور جبرانی متورم میشود . روشن است که در چنین حالتی جراح به هنگام اصلاح انحراف تیغۀ بینی ، شاخک تحتانی سمت مقابل را نیز کوچک خواهد کرد.اصلاح انحراف تیغه بینی مي تواند به طور مجزا و يا همراه با اعمال جراحي پلاستيك بيني ، پوليپ بيني ، جراحي آندوسکوپی سينوس و يا كوچك كردن شاخكهاي بيني انجام شود.

نوع بيهوشي : با هر دو روش نيمه بي هوشي و بيهوشي عمومي قابل انجام است . در روش نیمه بیهوشی علاوه بر اینکه خود بینی توسط جراح بیحس میشود ،متخصص بیهوشی نیز از طریق رگ داروهای ضد درد و ضد اضطراب را به بیمار تزریق میکند. این داروها بیمار را به خواب عمیق و خوشایندی میبرند . بدیهی است که د

این حالت علاوه بر اینکه بیمار دردی ندارد ،اضطراب و استرسی را نیز متحمل نمیشود.

مدت عمل : حدود نيم ساعت

نکاتی که لازم است بدانید: همان روزی که بستری میشوید ، عمل شده و همان روز نیز مرخص خواهید شد. عمل از طریق سوراخ بینی انجام میشود و برشی روی پوست بینی یا صورت شما داده نمیشود. بنابراین نیازی به رعایت مراقبتهایی که معمولا در عمل زیبائی بینی رعایت میشوند نیست . یعنی گچ روی بینی و همینطور چسب نخواهیم داشت . روشن است که کبودی ظاهری و تورم نیز نخواهیم داشت. اگر چنانجه برای شما تامپون بینی که همان پانسمان داخلی است گذاشته شود معمولا آنرا پس از دو روز خارج میکنیم. تا سه - چهار روزی ممکن است ترشحات خونابه ای کمی از بینی شما خارج شود که جای نگرانی نخواهد داشت. بهتر است بعد از خارج کردن تامپون تا چند روزی از سرم شستشوی بینی برای نرم شدن ترشحات داخل بینی استفاده کنید و سپس بینی را به آهستگی فین کنید . فین کردن محکم نیز بعد از دو هفته بلامانع است.برای پیشگیری از عفونت برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد که لازم است بعد از عمل آنرا مصرف کنید.